کهنالگوی گاو نر همچون دیگر نمادهای کهن در صنایع دستی باستانی ایران، مفهومی جاودانه دارد. در این پژوهش نخست تمامی اساطیر مرتبط با گاو نر در متون کهن بررسی شده است. سپس با استفاده از روشهای رایج در روانشناسی اعماق برای مطالعات اسطورهشناختی و نماد شناسی، اساطیر کهن ایران و مجالس نمادین منقوش بر صنایع دستی هخامنشی بررسی شده تا این مفهوم جاودانه تبیین گردد. با توجه به این نتایج، کهنالگوی گاو نر یکی از نمادهای مبین گره های موجود در قسمت تیره روان انسان(سایه) است که طی مراحل قهرمانی اسطورهای در فرایند رشد فردیت توسط انسان قهرمان قربانی میشود. در این فرایند قهرمان بر سایه خویش چیره گشته و پس از تکمیل فرآیند خودشناسی، به دوران پختگی و سرآغاز کمال راه مییابد. البته نتایج حاصل از کاربرد این روشها قطعیتی ندارند و قابل نقد و بررسی میباشند.

بر اساس منابع کهن اساطیری ایران آیین قربانی بر اساس اصل تکرار آیین ازلی و به منظور نیرو دادن به خورشید برای اطمینان از گردش به موقع روز و سال و ماه انجام می شده است.

کلیدواژه ها: نماد گاونر – اساطیر کهن ایران – صنایع دستی ایران – دوران هخامنشی – روانشناسی اعماق

فهرست مطالب

عنوان صفحه

فرگرد یکم: کلیات تحقیق 1

1 -1 مقدمه 2

1 -2 اهداف تحقیق 3

1 -3 اهمیت و ضرورت تحقیق 3

1 -4 پرسش های پژوهش 3

1 -5 فرضیهها 4

1 -6 روش تحقیق 4

فرگرد دوم: گاو نر در اساطیر ایران هخامنشی 5

2 -1 آفرینش و قربانی گاو 6

2 -1 -1 گوشوروان 7

2 -1 -2 صورت فلکی ثور 8

2 -1 -3 گاو آسمانی 8

2 -2 گاو مرد 9

2 -3 پیکرگردانی شخصیتهای اساطیری به صورت ورزا 9

2 -3 -1 میترا 10

2 -3 -2 یمه، جم (جمشید) 11

2 -3 -3 فریدون، ثرئتونه 12

2 -3 -4 بهرام(ورثرغنه) و ایندرا 13

2 -3 -5 سومه، هوم 16

2 -3 -6 تیشتریه (تیشتر) 18

فرگرد سوم: مکتب اسطورهشناسی روانشناختی یا روانشناسی دین 20

3 -1 تکوین و تشکل روانی در اسطورهشناسی روانشناختی 21

3 -2 تحلیل اساطیر در اسطورهشناسی روانشناختی 22

3 -2 -1 نظریهی روانشناسی تحلیلی در مکتب اسطورهشناسی روانشناختی 23

3 -3 بنمایههای اساطیری از دیدگاه اسطورهشناسی روانشناختی 24

3 -3 -1 اساطیر یا توضیحات مفهوم امر متّعال 25

3 -3 -2 مفهوم ثنویت 27

3 -3 -3 مفهوم تثلیث 28

3 -3 -4 اسطورهی قهرمان یا آیین گذار و قربانی حیوان توتم 29

3 -4 نماد یا کهنالگو از دیدگاه اسطورهشناسی روانشناختی 31

3 -4 -1 نقش نمادها در فرایند کمالطلبی انسان 33

فرگرد چهارم: بررسی مفهوم جاودانهی کهنالگوی گاو نر در اساطیر 36

4 -1 کهنالگوهای نهفته در اساطیر قهرمانی جمشید و دیگر شخصیتهای مرتبط 39

4 -1 -1 نمادهای مرتبط با مفاهیم امر متّعال و مسیر تعالی 40

4 -2 نمادهای مرتبط با فرایند رشد فردیت در دوران قهرمانی 45

4 -2 -1 نمادهای مرتبط با مفاهیم تولّد یا گذر از جهان روح در دورهی ترفندباز 46

4 -2 -2 نمادهای مرتبط با مفاهیم ثنویت 48

4 -2 -3 نمادهای مرتبط با مفاهیم جنگ درونی یا جهاد اکبر و تثلیث 50

4 -2 -4 نمادهای مرتبط با مفهوم قربانی گاو نر در دورهی شاخ قرمز 54

4 -2 -5 نمادهای مرتبط با مفهوم وحدت در دورهی دوقولوها 62

فرگرد پنجم: بررسی مفاهیم و صورتهای کهنالگوی ورزا در مجالس نمادین منقوش بر صنایع دستی

هخامنشی 68

5 -1 صورت واقعگرایانه 69

5 -2 صُوَر مرکّب 71

5 -2 -1 گاو آسمانی (بالدار) 71

5 -2 -2 گاو آسمانی با چهرهی انسان 72

5 -3 نماد گاو جفتی (ثنویت روانی) 74

5 -3 -1 ارتباط نمادهای ثنویت و تثلیث 76

5 -4 گاو و نماد سهتایی مقدس 78

5 -5 جنگهای قهرمان 84

5 -6 گاو و گندم 88

5 -7 گاو و دیگر نمادهای حیوانی 89

5 -7 -1 گاو و ماهی 89

5 -7 -2 گاو و شیر 89

5 -7 -3 گاو و گراز 93

نتیجهگیری 95

نتیجه گیری بر اساس متون کهن اساطیری ایران 95

نتیجه گیری بر اساس علم روانشناسی 96

منابع و مآخذ 98

1 مقدمه

در دوران هخامنشی صنایع دستی با نماد گاو در مراسم مذهبی و زندگی روزمره مردم کاربرد آیینی هم داشتند. نقوش موجود در صنایع دستی ایران به دلیل حفظ طرحهای اصیل و نمادهای کهن همواره پایگاهی مناسب برای ایدهپردازی هنرمندان امروز بودهاند. کهنالگوی ورزا در صنایع دستی ایران هخامنشی به دو صورت کلّی واقعگرایانه و انتزاع یافته نقش شده است، یعنی یا شکل طبیعی گاو به عنوان نماد در مجلسی استفاده شده و یا اینکه جزئی از اندام گاو مثل شاخ، گوش، دم، نیمتنه و سردیس در ترکیبی نمادین( به عنوان مثال گاو -مرد) آمده است.

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیلک کنید